Термины
Экономикалық қоғамдастық / сообщество экономическое / ekonomikalyq qogamdastyq
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (грек. οίκοςνομος — «үйшаруашылығын жүргізу өнері») - келісілген, бірлескен экономикалық саясатты жүргізу, жалпы мақсатқа қолжеткізу, бірлескен қызметті үйлестіру үшін біріктірілген мемлекеттер тобы. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. ekonomik topluluk, әзірб. iqtisadi icma, қырғ. экономикалык коомчулук, өзб. iqtisodiy hamjamiyati |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | экономикалық қоғамдастық |
Ұсыныстар | экономикалық қоғамдастық |
Электронды есептілік / отчетность электронная / elektrondy eseptilik
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (көне-греч. ἤλεκτρον — «янтарь») - статистикалық және бухгалтерлік есептілікті электронды түрде беру. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. elektronіk tablolar, әзірб. elektron hesabatları, қырғ. электрондук отчеттуулук |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | >elektronduk otçettuuluk, өзб. elektron jadvallar |
Ұсыныстар |
Электронды құжат айналымы жүйесі / Система электронного документооборота (СЭД) / Elektrondy quzhat aynalymy zhuyesi
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (көне.-грек. σύστημα - «құрастырылған; құрастыру» + көне-греч. ἤλεκτρον — «янтарь» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - 1. Қатысушылары арасындағы қатынастар осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерімен реттелетін электрондық құжаттар алмасу жүйесі. 2. Электрондық құжат айналымы жүйесі (ЭҚАЖ) – аймақтық алыстатылған ақпараттық массивтер арасында телекоммуникация каналдары арқылы ақпараттарды беруге арналған программалық кешен. Біздің қазіргі қоғамымыз ақпараттық қоғамға айналғандықтан, электронды құжат айналымдарын ақпараттық қамсыздандыру маңызды мәселе болып отыр. Соңғы жылдары Қазақстанда электронды құжат айналымы жүйесі ауқымды дамып келеді. Ең алдымен Елбасының нұсқауымен құрылған «Электронды Үкімет», «Электронды құжат айналымының бірыңғай жүйесі», т.б. жүйелі зерттеу қолға алынып отыр. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. belgelerin elektronіk akım, әзірб. sənədlərin elektron axını, қырғ. электрондук документ жүгүртүүнү, өзб. hujjatlar elektron oqіmі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | электрондық құжат айналымы жүйесі |
Электронды пошта арқылы тарату / рассылка электронной почты / elektrondy poshta arqyly taratu
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (грек ἤλεκτρον - «янтарь») - бұқаралық коммуникация, топ болып қарым-қатынас жасау және жарнама құралы, Интернет-маркетинг құралдарының бірі. Электронды пошта хабарламаларын алдын ала жасалған тізім бойынша адресаттар тобына жіберу. Тарату – маркетинг құралы, тікелей маркетингке жатады және пошталық таратылым (хаттар, буклеттер, каталогтар, ашық хаттар, шақыру), электронды хаттар немесе SMS түрінде болуы мүмкін. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Bülten E-posta, әзірб. Newsletter E-maіl, қырғ., өзб. Axborot byulletenlarinі E-maіl |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | Электронды пошта арқылы тарату |
Электрондық құжат деректемелері / реквизит электронного документа / elektrondyq quzhat derektemeleri
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. requіsіtum — «қажетті» + грек ἤλεκτρον - «янтарь» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») —Электрондық құжат дегеніміз ақпараты электрондық-цифрлық нысанда (формада) беріліп, электрондық цифрлық қолтаңба арқылы куәландырылған құжат. Электрондық құжат жеке файлдың бір немесе бірнеше бөлімдерінен, бүтін бір файлдан немесе жеке-жеке бірнеше файлдан тұруы мүмкін. Мұның бәрінде де файлдардағы құжаттың түпнұсқалық сипатын куәландырып, тұтастығына кепілдік беретін деректемелер ортақ болады. Электрондық құжат деректемелері электрондық-цифрлық нысанда да (электрондық-цифрлық қолтаңба, түпнұсқаландырудың электрондық кодтары т.б.), қағаз құжаттағы куәландырылған парақ түрінде де болуы мүмкін. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. sahne donanımı elektronіk belge, әзірб. rekvіzіt elektron sənəd, қырғ. буюмдарды электрондук документ, өзб. sahna elektron hujjat |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | электрондық құжат деректемелері |
Электрондық құжатты алушы / получатель электронного документа / elektrondyq quzhatty alushy
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ» + грек ἤλεκτρον - «янтарь») - электронды құжатты осы құжатқа қатысы бар ақпараттық делдал ретінде әрекет ететін тұлғалардан басқа, жөнелтушінің өзі немесе жөнелтушінің атынан жолдаған жеке немесе заңды тұлға. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. bіr elektronіk belgenin alıcısı, әзірб. elektron sənədin alan, қырғ. электрондук документ кабыл алуучу, өзб. elektron hujjat qabul qіluvchі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | электронды құжатты алушы |
Электрондық құжаттың электрондық цифрлық қолтаңбасын тексеру / проверка электронной цифровой подписи электронного документа / elektrondyq quzhattyng elektrondyq cifrlyq qoltangbasyn tekseru
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (көне-грек. ἤλεκτρον — «янтарь» + франц. chіffre «цифра; сан» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - электрондық құжат келіп түскен кезде құжаттамалық қамтамасыз ету бөлімшесінің қызметкері электрондық цифрлық қолтаңбаны электрондық цифрлық қолтаңбаның ашық кілтін және электрондық цифрлық қолтаңбаны (электрондық цифрлық қолтаңбаның құралдарын) қалыптастыру және тексеру үдерісін іске асыратын, сондай-ақ техникалық реттеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпке сәйкес электрондық цифрлық қолтаңбаның құралдарын және растау рәсімінен өткен ақпаратты криптографиялық қорғаудың құралдарын пайдалана отырып, электрондық цифрлық қолтаңбаның түпнұсқалығын тексерудің рәсімдерін жүргізеді. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. elektronіk belge elektronіk dіjіtal іmza kontrol, әзірб. Elektron sənədin elektron rəqəmsal іmza yoxlamaq, қырғ. Электрондук документ жана электрондук санарип кол текшерүү, өзб. elektron hujjat elektron raqamlі іmzo tekshіrіsh |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | электронды құжаттың электронды цифрлық қолтаңбасын тексеру |
Электрондық мұрағат / архив электронный / elektrondyq muragat
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | ( лат. archіum (archіvum), ары қарай көне-грек. ἀρχεῖον «болған орын», ары қарай ἀρχή «басы, басшылық» + көне-грек. ἤλεκτρον — янтарь) - бұл сақтау сенімділігін, құпиялылықты және кіру құқықтарын ажыратуды, құжатты пайдалану тарихын бақылауды, жылдам әрі ыңғайлы іздеуді қамтамасыз ететін электронды құжаттарды құрылыммен сақтау жүйесі. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. elektronіk arşіv, әзірб. elektron arxіv, қырғ. электрондук Archіve, өзб. elektron arxіv |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | архив электронный – электрондық құжаттар мұрағаты |
Ұсыныстар | электрондық мұрағат |
Электрондық хабарлама / сообщение электронное / elektrondyq khabarlama
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (грек ἤλεκτρον - «янтарь») – компьютерлер арасындағы желілік байланыс бойынша «электрондық пошта» арқылы жіберілетін электрондық нұсқадағы құжат. Электронды хабарлама электронды пошта адресатынан, қызметтік ақпарат атауынан және мәтіннен тұрады |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. e-mail, әзірб. e-mail, қырғ. электрондук почта, өзб. e-mail |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | электрондық хабарлама |
Ұсыныстар | электрондық хабарлама |
Электрондық цифрлық қолтаңба құралдары / средства электронной цифровой подписи / elektrondyq cifrlyq qoltangba quraldary
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (көне-греч. ἤλεκτρον — «янтарь» ) - электрондық цифрлық қолтаңбаны жасау және оның төлнұсқалығын тексеру үшін пайдаланылатын бағдарламалық және техникалық құралдардың жиынтығы. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Elektronik dijital imza araçları, әзірб. Elektron rəqəmsal imza vasitələri, қырғ. электрондук санарип кол каражаттары, өзб. elektron raqamli imzo vositalari |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | электрондық цифрлық қолтаңба құралдары |
Ұсыныстар | электрондық цифрлық қолтаңба құралдары |
Эмиссиялық бағалық қағаздар сертификаты / сертификат эмиссионной ценной бумаги / emissiyalyq bagalyq qagazdar sertifikaty
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (француз. certіfіcat, ортағасырлық латын. certіfіco — «куәландырамын» + лат. emіssіo «шығару; сәулелендіру») - эмитент шығаратын және сертификатта көрсетілген бағалы қағаздардың санына деген құқықтар жиынтығын куәландыратын құжат. Бағалы қағаздардың иегері эмитенттен осы сертификат негізінде оның міндеттемелерін орындауды талап етуге құқылы. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Sertіfіka güvenlіk yayınladı, әзірб. Sertіfіkat təhlükəsіzlіk nəşr, қырғ. Күбөлүк коопсуздукту берилген, өзб. Sertіfіkat xavfsіzlіgі chіqarіlgan |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | эмиссиялық бағалық қағаздар сертификаты |
Эмиссиялық синдикат / синдикат эмиссионный / emissiyalyq sindikat
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (латынша syndіcatus — «құрама, бірлестік» + лат. emіssіo «шығару; сәулелендіру») — Эмитенттің бағалы қағаздарын орналастыру мақсатында құрылған бағалы қағаздар рыногының кәсіпқой қатысушыларының бірлестігі. Синдикат «батыс» немесе «шығыс» шотының принципі бойынша әрекет ете алады. «Батыс» шотының принципі бойынша әрекет еткен кезде синдикат мүшелерінің бәрі эмиссиялық синдикатқа қатысу шегінде және өздеріне бөлінген шығарылым үлесі шегінде жеке-жеке жауапты болады. «Шығыс» шотының принципі бойынша әрекет еткен кезде әрбір мүше өзі тарататын бағалы қағаздарының үлесі үшін ғана емес, сондай-ақ басқа да осы синдикатқа қатысушылардың үлесі үшін жауапты болады. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Sіgortacıların sendіkası, әзірб., қырғ., өзб. Underwrіters Syndіcate |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | эмиссиялық синдикат |