Термины

Кескiндi тұрақтандыру / стабилизация изображения / keskindi turaqtandyru

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. stabilise – «орнықты, тұрақты») - бейнелерді ұзақ уақыт бойы ұстаған кезде анық болмай қалуының алдын алу үшін камераның жеке бұрыштық қозғалысының орнын механикалық тұрғыдан өтейтін, фото және бейнетүсірілім техникасында пайдаланылатын технология. Тұрақтандыру жүйесі түсірілім нысанының қозғалысын өтеуге есептелмеген, негізінен ол түсірілім жағдайының белгілі бір диапазонында штативтің орнына қолданылады. Бейнені тұрақтандыру жүйелерінің мүмкіндігі шектеулі. Оптимистік мәліметтерге сәйкес, рұқсат етілген төзу шамасындағы ұтыс 8—16 есені (экспозицияның 3-4 баспалдағы) құрайды. Сонымен қатар бірқатар жағдайларда автоматты тұрақтандыру өте пайдалы болады, бұл осы 3-4 баспалдақтағы төзу уақытын арттыруға, мұндай жағдайларда жарықты түсіруге, тұрақтандырғыш болмаса, фотоштатив қажет болатын объективтің фокусты арақашықтықтарын қысқартуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар кейде тұрақтандыру шуыл деңгейін көтеруге итермелейтін матрицаның сезімталдылығын «мәжбүрлі түрде» арттыруға жол бермеуге мүмкіндік береді.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. görüntü Sabitleme, әзірб., қырғ. görüntü Sabitleme, өзб. tasvir barqarorligi
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	кескiндi тұрақтандыру
Ұсыныстар	кескiндi тұрақтандыру

Кескіндемелік құжат / документ графический / keskindemelik quzhat

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ» + лат. graphіca грек. γραφική - «кескіндеме, сурет салу, жазу, сызу») - құжаттың бейнесі сызықтар, штрихтар, жарық көлеңкесі арқылы алынған суретті құжат.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. belge dahіl, әзірб. sənəd daxіl, қырғ. документ киргизилген, өзб. hujjat, jumladan
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кескіндемелік құжат

Кескіннің анықтығы / резкость изображения / keskinning anyqtygy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	заттар мен жазықтықтарды бөліп тұратын, анық көрінетін шекаралардың сапасы. Объективтің сапасына, төзу шамасына және негативті материалдың түйіршіктілігіне байланысты.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. görüntü netlіğі, әзірб. іmage іtіlіk, қырғ.сүрөт курчтугу, өзб. tasvіr tinіqlіgі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кескіннің анықтығы

Кесте-жоспар / план-график / keste-zhospar

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	1. (лат. planus — «тегіс, жазық»; → ағылш. plane, plain, нем. Plan және т.б. + лат. graphіca грек. γραφική - «кескіндеме, сурет салу, жазу, сызу») - жобаны орындау мерзімдерін бақылаудың маңызды құралы. Кесте-жоспарды, оның жарамдылығын пайдалану мүмкіндігі оны орындау және толтыру сапасына тікелей байланысты.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. program çіzelgesі, әзірб. cədvəlі chart, қырғ. тартиби диаграмма, өзб. jadvalі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кесте-жоспар

Кешенді тексеріс / роверка комплексная / keshendi tekseris

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. complexus — «байланыс; үйлесімділік») - кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің салықтардың, алымдардың, басқа да міндетті төлемдердің толық төлену және уақытында төлеу мәселелерін қамтитын құжаттық тексеріс, оларды бақылау Қазақстанның мемлекеттік салық қызметі органдарына жүктелген.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. karmaşık test, әзірб. kompleks test, қырғ. комплекстүү текшерүү, өзб. murakkab sinov
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кешенді тексеру

Кінәсіздік презумпциясы / презумпция невиновности / kinasizdik prezumpciyasy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. praesumptіo - «болжам, күту; алдын ала ойластыру») — әр адамның қылмыс жасағандығы үшін кінәлілігі ҚР Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген тәртіппен дәлелденгенге және соттың заңды күшіне енген үкімімен белгіленгенге дейін кінәсіз деп саналатын принцип.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. Masumіyet karinesі, әзірб. təqsіrsіzlіk prezumpsіyası, қырғ. жазыксыздык жоромолу, өзб. aybsіzlіk prezumptsіyasі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кінәсіздік презумпциясы

Кіріптарлық шарт / договор кабальный / kiriptarlyq shart

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(араб. kаbаlеt - «шарт») — бұл бір тарап өкілінің екінші тараппен өтірік алдау, зорлау, күш көрсету, арам ниет ықпалымен жасалатын келісімі, сондай-ақ бір тарап өзіне тиімсіз жағдайларда, ауыр жағдайлардың орын алуы салдарынан жасауға мәжбүр болған, ал осындай ауыр жағдайды екінші тарап пайдалану нәтижесінде жасалған мәміле. Мұндай мәмілені жәбірленушінің талап-арызы бойынша сот жарамсыз деп тануы мүмкін. егер жоғарыда көрсетілген негіздемелердің бірі салдарынан мәміле жарамсыз деп танылса, екінші тарап жәбірленушіге мәміле бойынша алған нәрсесінің бәрін қайтарып береді, ал егер алған нәрсені сол қалпында қайтарып беру мүмкін болмаса, оның ақшалай құны беріледі. Жәбірленушінің мәміле бойынша екінші тараптан алған, Қазақстан Республикасы табысының айналымында екінші тарапқа берілген өтеуден тиесілі мүлік. Мүлікті мемлекеттің табысына беру мүмкін болмаған кезде оның ақшалай құны өндіріледі. Сонымен қатар екінші тарап жәбірленушіге іс жүзінде келтірілген залалдың орнын толтырады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. gümrük anlaşması, әзірб. sərbəst müqavіlə, қырғ. бажы келишим, өзб. bojxona bіtіm
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кіріптарлық шарт

Кіріс құжат / входящий документ / kiris quzhat

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - бұл мекемеге келіп түскен құжат.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. , әзірб. , қырғ. , өзб.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар

Кіріс құжаты / документ входящий / kiris quzhaty

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - мекемеге келіп түскен құжат.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. , әзірб. , қырғ. , өзб.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	кіріс құжаты

Кіріс нөмірі / входящий номер / kiris nomiri

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	- мекемеге келіп түскен хаттың тіркелу нөмірі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. gelen numara, әзірб. daxіl olan nömrə, қырғ. кириш номери, өзб. kіruvchі sonі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	входящий номер – кіріс нөмірі
Ұсыныстар	кіріс нөмірі