Термины

Абонемент / абонемент / abonement

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(фр. Abonnement, фр. abonner – «қол қою») — бір тарап (абонент) қандай да бір мүлікті пайдалану құқығына ие болатын немесе басқа тараптар кей-кейде, абонемент шартының әрекет ету мерзімі ішінде немесе мерзімі белгіленген уақыт ішінде белгілі бір қызмет көрсетуді талап етуге құқылы болатын шарт.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. abone, әзірб. abunə, қырғ. жазылуу, өзб. obuna
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	абонемент
Ұсыныстар	абонемент

Аброгация / аброгация / abrogaciya

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. аbrogatіo — «бас тарту») — ескірген заңнан бас тарту немесе оны өзгерту. Аброгация бұл құқық және юриспруденция туралы мақала дайындау.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. abrogatsіya, әзірб. abrogatsіya, қырғ. abrogatsіya, өзб. abrogatsіya
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	аброгация

Аваль / аваль / avaly

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(фр. aval, шамамен араб. حوالة‎) — вексель немесе чек бойынша кепілдік; төлеушіден басқа кез келген тұлғаға рұқсат етіледі. Авалист пен вексель берушінің жауапкершіліктері бірдей, егер де оның кепілдік берген міндеттемесі форма ақаулығы сияқты қандай да бір негіздемесіз болғандықтан жарамсыз болған күннің өзінде оның міндеттемесі заңды болмақ. Осы тұрғыдан алғанда аваль негізгі міндеттемеге қатысты қосымша (акцессорлы) сипатқа ие болатын кепілдікке емес, банктік кепілдікке тең болады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. kefіl, әзірб. zamin, қырғ. кепил, өзб. kafіl
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	аваль - аваль
Ұсыныстар	аваль

Аванжоба / аванпроект / avanzhoba

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(франц. avant – «алдыңғы» және лат. projectus - «тасталған») — өнім және оның көрсеткіштерін, өнімді әзірлеу, өндіру және пайдалану бойынша бастапқы талаптары мен ұсыныстарды негіздеуден тұратын бастапқы техникалық құжаттаманың түрі. Аванжобаның құрамына мыналар енеді: түсіндірме қағазы, қажетті сызбалар, сұлбалар, есептер, сондай-ақ өнімді әзірлеуге берілген техникалық тапсырма жобасы. Тапсырыс берушінің немесе негізгі тұтынушының аванжобаны бекітуі өнімді әзірлеуді бастауға арналған қажетті шарт болып табылады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. ön tasarım, әзірб. іlkin dіzayn, қырғ. алдын ала дизайн, өзб. dastlabkі dіzayn
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	аванпроект - алғыжоба
Ұсыныстар	аванжоба

Авантитул / авантитул / avantitul

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(фр. avant — «алдыңғы» және лат. tіtulus — «жазу, басы») — титул парағының алдындағы бет. Ереже бойынша бұл кітаптың бірінші немесе алғашқы беттерінің бірі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. yarım başlığı, әзірб. yarım tіtle, қырғ. жарым аталышы, өзб. yarіm nomі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	авантитул

Авариялық-құтқару қызметі / служба аварийно-спасательная / avariyalyq-qutqaru qyzmeti

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	негізін өзіне құрылымдық жағынан авариялық-құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды орындайтын атқарушы-құтқарушыларды, кіші, орта және жоғары құрамдағы осы жұмысты басқарушы-құтқарушыларды және осы жұмысты техникалық жағынан қамтамасыз ететін көмекші қызметтерді қамтитын авариялық-құтқару құрамалары, оның ішінде аэромобильді отрядтар құрайтын, қызмет міндеттері жағынан біртұтас жүйеге біріктірілген, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешуге арналған басқару органдарының, күштер мен құралдардың жиынтығы.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. Acil kurtarma hizmeti, әзірб. təcili xilasetmə xidməti, қырғ. Өзгөчө куткаруу кызматы, өзб. favqulodda qutqaruv xizmati
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	авариялық-құтқару қызметі

Авиаброкер, авиаделдал / авиаброкер / aviabroker, aviadeldal

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(ағылш. «avіátіon bróker») — чартерлік әуе рейстерін брондаумен, әуе кемелерін жалдаумен, әуе көлігі арқылы тасымалданатын ұшақ және жүктерді сақтандыру шарттарын жасаумен айналысатын брокер. Авиаброкер заңды тұлға, сондай-ақ жеке тұлға да бола алады. Авиаброкер компанияның өзінің жеке әуе кемелері жоқ, ол әртүрлі әуе компанияларымен және қажетті уақытта қажетті әуе кемесін беретін жекеменшік иелерімен тығыз ынтымақтастықта болады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. hava aracılar, әзірб. Aіr Bіrja maklerlərі, қырғ. аба брокерлер, өзб. Aіr brokerlarі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	авиаброкер, әуеделдал

Авиациялық қауіпсіздік / безопасность авиационная / aviaciyalyq qauipsizdik

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(фр. avіatіon, лат. avіs — «құс») — 1. Шаралар кешені, азаматтық авицияны заңсыз араласу актілерінен қорғауға арналған адами және материалдық ресурстар. 2. Авиацияның авиация саласындағы қызметіне заңсыз араласудан қорғау жағдайы.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. havacılık güvenlіğі, әзірб. avіasіya təhlükəsіzlіyі, қырғ. авиация коопсуздук, өзб. avіatsіya xavfsіzlіgі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	безопасность авиационная – авиациялық қауіпсіздік
Ұсыныстар	авиациялық қауіпсіздік

Автокод / автокод / avtokod

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(көне.-грек. αὐτός - «өздгінен». + франц. тілі., code - «код, шифр» < «ережелер мен заңдардың жиынтығы») — бағдарламалау тілі; ең көп таралған түрі 1:1 типтес автокод, оның әрбір символы машина тіліне аударған кезде сандық есептеу машинасының бір командасына түрленеді.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. otokod, әзірб. autocode, қырғ. autocode, өзб. autocode
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	автокод

Автоматтандырылған жобалау жүйесі / система проектирования автоматизированная / avtomattandyrylgan zhobalau zhuyesi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(көне.-грек. σύστημα - «құрастырылған; құрастыру» + лат. projectus «тасталған» + көне.-грек. αὐτόματος - «өздігінен қозғалушы») — жабдықтардан (техникалық жасақтама), программа мен оған керек құжаттамалардан (программалық жасақтама, тілтану жасақтамасы, математикалық жасақтама), компьютерге енгізілетін мәліметтер жинағынан (ақпараттық жасақтама), жүйені пайдалану туралы құжаттамадан (әдістемелік, ұйымдастырушылық жасақтама) және жұмыс атқаруға қажетті жабдықтар мен жұмыс орындарымен қамтамасыз етілген ұжымнан тұратын ұйымдастырушы-техникалық жүйе. Автоматтындырылған жобалау жүйесінің негізгі міндеті — бұйым мен оның құрама бөліктерін жобалаудың барлық немесе жеке сатыларында автоматтандырылған жобалау жұмысын жүргізу.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. otomatіk bіr sіstem tasarımı, әзірб. avtomatlaşdırılmış sіstemі dіzayn, қырғ. системага системасын иштеп чыгуу, өзб. avtomatlashtіrіlgan tіzіminі loyіhalash
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	автоматтандырылған жобалау жүйесі