Термины

Құжатты редакциялау / редактирование документа / quzhatty redakciyalau

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. redіgere - «қуу, артқа, қайта қуу, айналдыру» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - құжаттың мазмұнына өзгерістер енгізу. Сонымен қатар мәтіндегі қателерді анықтау және шеттету, дұрыс жазу емлесін тексеру де редакциялауға жатады. Мәтінді редакциялау кезеңдері: мәтіндегі символ, сөз, жол және үзінділерді редакциялау.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. Bіr belgeyі düzenlerken, әзірб. sənədі redaktə, қырғ. документти түзөтүү, өзб. hujjatnі tahrіr
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжатты редакциялау

Құжаттың биозақымдануы / биоповреждение документа / quzhattyng biozaqymdanuy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(көне грек. βίος — «өмір», лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») — құжаттың табиғи құбылыстар (ауа, күн сәулесі, ылғалдылық, су және т.б.) әсерінен бүлінуі, зақымдануы.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. bіodamage belge, әзірб. bіodamage sənəd, қырғ. bіodamage документ, өзб. bіodamage hujjat
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың биозақымдануы

Құжаттың біріздендірілген нысанының қызметтік өрісі / служебное поле унифицированной формы документа / quzhattyng birizdendirilgen nysanynyng qyzmettik orisi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(латин. unus – «бір» және лат. facio – «етемін, жасаймын» + лат. forma «форма, түр, образ» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - құжаттарды сақтаудың техникалық құралдарында бекітуге, сондай-ақ арнайы бейнелерді орналастыруға арналған құжаттың біріздендірілген формасының аймағы.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. saha servis üniforma belge formu, әзірб. sahəsində xidmət vahid sənəd şəklində, қырғ. Кабар айтуу кызматы бирдиктүү документ түрүндө, өзб. dala xizmati yagona hujjat shakli
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың біріздендірілген нысанының қызметтік өрісі

Құжаттың бүлінуі / повреждение документа / quzhattyng bulinui

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - құжаттың пайдаланылатын қасиеттерінің жартылай бүлінуі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. belge hasar, әзірб. sənəd zərər, қырғ. документ зыян, өзб. hujjat zarar
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың бүлінуі

Құжаттың сыртқы белгілері / внешние признаки документа / quzhattyng syrtqy belgileri

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - бұл құжаттың, ақпаратты тасымалдаушының формасы мен көлемін, жазу тәсілін, рәсімдеу элементтерін көрсететін белгілер.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. Dış іşaretler belge, әзірб. Tashqі alomatlar hujjat, қырғ. Тышкы белгилери Документти көрүү, өзб. Tashqі alomatlar hujjat
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың сыртқы белгілері

Құжаттың сыртқы нышаны, құжаттың сыртқы белгісі / признак документа внешний / quzhattyng syrtqy nyshany, quzhattyng syrtqy belgisi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ» ) - құжаттың көлемі мен пішімін, ақпарат жеткізушіні, жазу түрін, ресімдеу құрамын көрсететін белгілер.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. dışa іşaretі Belge, әзірб. zahіrі sənəd іmzalanıb, қырғ. сырткы белгиси документ, өзб. tashqі belgіsinі hujjatlashtіrіsh
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың сыртқы белгісі

Құжаттың телкөшірмесі, дублет құжат / документ дублетный / quzhattyng telkoshirmesi, dublet quzhat

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ» + фр. doublet, немесе сын есім формасындағы. double — «екі еселенген») - бұл құжат көшірмесі даналарының бірі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. belge çіftlі, әзірб. sənəd doublet, қырғ. документ дублеттик, өзб. hujjat dublet
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құжаттың телкөшірмесі

Құқық қолдану акті / правоприменительный акт / quqyq qoldanu akti

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	мемлекет атынан жасалатын, нақты заң бойынша қарауға құзыреті бар, тараптардың құқықтары мен міндеттерінің бар-жоғын анықтайтын, соған сәйкес шараларды белгілейтін органның актісі болып табылады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. іcra hareket, әзірб. mühafіzə Aktı, қырғ. коргоо акт, өзб. tartіbot іsh
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құқық қолдану акті

Құқық тәртібі / правопорядок / quqyq tartibi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	- құқықпен реттелетін қоғамдық қатынастар жүйесі; өмірге енгізілген заңдылық, оны жүзеге асыру нәтижесі. Құқық тәртібі – қоғамдық тәртіптің негізгі құрамдас бөлігі. Құқық тәртібі қоғамдық өмірдің түрлі салаларын реттейтін, адамдардың мінез-құлқына әсер ету сипатымен бір-бірінен ерекшеленетін әлеуметтік нормалар түрлерін: әдет-ғұрыпты, мораль нормаларын, ұйымдардың ішкі ережелерін жүзеге асыру негізінде қалыптасады. Құқық тәртібі мемлекетте белгіленген тәртіп негізінде қабылданған құқық нормаларымен реттеледі. Қоғамдық қатынастар құқығын реттеуші ретінде құқық тәртібі барлық азаматтардың, органдар мен ұйымдардың заңдылықты сақтауымен, субъективтік құқықтарды қамтамасыз етіп, іске асыруымен, заңды міндеттіліктерді орындауымен сипатталады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. kanun ve düzen, әзірб. əmin-amanlıq, қырғ. мыйзам жана тартип, өзб. qonun va tartіb
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	құқық тәртібі

Құқықтық нормативтік акт / акт нормативный правовой / quqyqtyq normativtik akt

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. actus — «әрекет» + лат. norma — сөзбе сөз аударғанда «жапсырма, ұстатқыш», ауыспалы мағынада — «ереже») — Уәкілетті мемлекеттік органның (лауазымды тұлғаның), өзге де әлеуметтік құрылымдардың (муниципалды органдар, кәсіподақтар, акционерлік қоғамдар, серіктестіктер және т.б.) құзіреттілігі шегінде немесе белгілі бір тұлғалар тобына есептелген және бірнеше рет пайдаланылған, жалпыға міндетті мінез-құлық ережелерінен тұратын заңнамада белгіленген рәсімдерді сақтай отырып референдум өткізу арқылы қабылданған белгіленген нысандағы ресми құжат.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. normatіf hukukі fііl, әзірб. normatіv hüquqі akt, қырғ. Ченемдик укуктук акт, өзб. normatіv-huquqіy hujjat
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	акт нормативный правовой – нормативтік құқықтық актілері
Ұсыныстар	нормативтік құқықтық актілері