Термины

Ойма жазу / гравюра / oyma zhazu

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(фр. gravure нем. graben — «қазу» немесе фр. grave[u]r — «кесу, бедер жасау») — графикалық өнер (және графикалық техника, полиграфиялық технология) түрі, оның аяқталған туындылары мөрдің баспа-таңбаларымен бекітілген және де жоғары және терең басып шығарудың әртүрлі техникаларымен жасалған баспа графикалық туындыларын біріктіретін эстамп деген ұғыммен және терминмен классификацияланады (баспа графикаларының техникаларында құрылғандардан өзгеше).
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. gravür, әзірб. həkk, қырғ. токтоо чекити, өзб. Zarbxona
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	ойма жазу

Округ / округ / okrug

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	әртүрлі әкімшілік-аумақтық немесе аумақтық санақ бірліктер атауы
Түркі тілдерінде қолданылуы	әртүрлі әкімшілік-аумақтық немесе аумақтық санақ бірліктер атауы
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	округ
Ұсыныстар	округ

Оқиға / прецедент / oqiga

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. praecedens — бұрынғы) - ұқсас жағдайлар туындаған кезде, үлгі ретінде қарастырылатын белгілі бір жағдайдағы тәлім-жосық. Coт прецеденті — соған ұқсас істерді шешу кезінде не міндетті күші болмайтын заңды түсіндіруде үлгі қызметін атқаратын сол немесе төменгі сатыдағы соттар үшін міндетті болып табылатын нақты іс бойынша шешім. Соттың үлгі боларлық өнегесі оның міндеттілігін мойындайтын елдерде, құқық көзі болып табылады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. örnek, әзірб. presedent, қырғ. прецедент, өзб. pretsedent
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	оқиға

Оқытушы / преподаватель / oqytushy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	орта мектептер мен жоғары оқу орындарында сабақ, лекция, семинар, лаборатория жұмыстарын басқаратын оқу мәндерінің маманы.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. profesör, әзірб. professor, қырғ. окутуучу, өзб. professor
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	оқытушы

Оператор / оператор / operator

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. ореrātоr - «қызметкер, өндіруші») - Түрлері мен арналымы әртүрлі жабдықтармен (құрылғылармен) жұмыс істеуді басқару жөніндегі кәсіптер тобы; фото, кино және бейнетүсірілімдер жүргізу және қамтамасыз ету бойынша, сондай-ақ техникалық құралдар мен әскери жабдықтарды немесе арнайы машиналарды, ұшу аппараттарын, стационарлық нысандарды (дәлдеуші оператор, байланыс жүйесінің операторы, штурман-оператор және т.б.) басқару бойынша бірқатар әскери мамандықтар.
Түркі тілдерінде қолданылуы	(лат. ореrātоr - «қызметкер, өндіруші») - Түрлері мен арналымы әртүрлі жабдықтармен (құрылғылармен) жұмыс істеуді басқару жөніндегі кәсіптер тобы; фото, кино және бейнетүсірілімдер жүргізу және қамтамасыз ету бойынша, сондай-ақ техникалық құралдар мен әскери жабдықтарды немесе арнайы машиналарды, ұшу аппараттарын, стационарлық нысандарды (дәлдеуші оператор, байланыс жүйесінің операторы, штурман-оператор және т.б.) басқару бойынша бірқатар әскери мамандықтар.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	оператор
Ұсыныстар	оператор

Оптикалық проекция / проекция оптическая / optikalyq proekciya

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. projectus - «тасталған» + көне.-грек. ὀπτική - «көзқарасқа жататын») - 1. Слайд проекторы, кинопроектор және т.б. кейбір оптикалық аспаппен бейнені проекциялау.
Түркі тілдерінде қолданылуы	>2. Тордағы бейнеге сәйкес келетін кеңістік нүктелерінің жиынтығы. Нысандар көз жанары мен көздің мүйізгегі рефракцияларының белгілі бір паттерналары кезінде белгілі бір торлы күш тудыратын жерлерде орналасатын кеңістіктің суреті (немесе «проекциясы»).
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	Түрк. optіk projeksіyon, әзірб. optіk proyeksіya, қырғ. оптикалык проектор, өзб. optіk loyіha
Ұсыныстар

Опциондық келісімшарт / опционный контракт / opciondyq kelisimshart

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. optіo – «таңдау», «қалау», «еркіне салу» + лат. contractus – «мәміле») – сыйақының орнына сатып алушыға биржалық тауарды сатушының опционының орындалу бағасы бойынша белгілі уақыт кезеңінде немесе белгілі мерзімде (опцион мерзімінің аяқталу уақыты) сатып алу құқығын беретін келісімшарт.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. opsіyon sözleşmesі, әзірб. seçіmі müqavіlə, қырғ. параметр келишим, өзб. varіant shartnoma
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	опциондық келісім-шарт
Ұсыныстар	опциондық келісім-шарт

Орден / орден / orden

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	( лат. ordō (-inіs) - «қатар, тізбек, топ») - Мемлекет және қоғам алдындағы айрықша азаматтық және әскери қызметі үшін берілетін құрмет белгісі. Қазақстан ордендері тәуелсіздік алғаннан кейін пайда болды.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк.dekorasyon, әзірб. bəzək, қырғ. жасалгалоо, өзб. bezak
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	орден
Ұсыныстар	орден

Ордер / ордер / order

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	1. (нем. Order, фр. ordre‚ лат. ordo – (қатар‚ рет‚ бұйрық)) – 1. материалдық құндылықтарды‚ ақшалай қаражатты беру (шығыс) немесе алу (кіріс) жөніндегі жазбаша өкім.
Түркі тілдерінде қолданылуы	>2. Ордер – әлденені (мысалы, пәтер алу ордері, тінту ордері, тұтқындау ордері және т.б.) беруге, алуға, жүзеге асыруға берілетін жазбаша бұйрық, ұйғарым, өкімші құжат.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	>Бухгалтерлік ресімдеу құжатының атауы (мысалы‚ мемориалдық ордер). Кіріс ордер және шығыс ордер (мысалы‚ кассалық ордер) өкімхаттық құжат (ақша алу немесе беру жөнінде кассаға берілген бұйрық) және ақтаушы (ақшаның кірісін немесе шығысын растайтын) құжат ретінде қолданылады. Ордер басқа құжаттардың атауына да қолданылады‚ мысалы‚ тұрғын алаңды иелену құқығына‚ тінтуге берілген құжат‚ сондай-ақ архитектурада (баған-арқалық құралымдарының салмақ түсетін және салмақ түсіп тұрған бөліктерінің белгілі бір ұштасуы‚ олардың құрылымы және көркемдік өңделуі) және басқа жағдайларда қолданылады.
Ұсыныстар	Түрк. garantі, әзірб. vəkalətnamə, қырғ. ишеним кат, өзб. order

Ордерлік бағалы қағаздар / ордерная ценная бумага / orderlik bagaly qagazdar

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(нем. Order, фр. ordre‚ лат. ordo – (қатар‚ рет‚ бұйрық)) – Ордерлік бағалы қағаз да құжат болып табылады, ол бойынша міндетті субъект құжат мәтінінде көрсетілген тұлғаға міндеттенген нәрсені орындауды ұсынады немесе өзі де белгіленген ереже бойынша құжат мәтінінде көрсетіледі. Ордерлік бағалы қағаз құқықтың субъектісі болып табылатын белгілі бір тұлғаға беріледі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. sіparіş güvenlіk, әзірб. order təhlükəsіzlіk, қырғ. тартип жана коопсуздук, өзб. tartіbі xavfsіzlіk
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	ордерлік бағалы қағаздар
Ұсыныстар	ордерлік бағалы қағаздар