Термины
Өмірбаяншы / биограф / omirbayanshy
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (көне грек. βίος — «өмір» + γράφω — «жазамын, өмірді сипаттаймын») — басқа адамның немесе өзінің адам өмірін сипаттауы. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | >Биография – тарихи, ұлттық және әлеуметтік жағдайға қарай тұлғаның психологиялық түрін анықтауға мүмкіндік беретін алғашқы әлеуметтік ақпарат көзі болып табылады. |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | түрк. bіyografі yazarı, әзірб. bіoqraf, қырғ. өзүнүн өмүр баянын жазган, өзб. bіografі |
Ұсыныстар |
Өндіріс / производство / ondiris
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | 1. қоғам мүшелерінің пайдалы өнім жасау қызметі және соның ілеспе нәтижесі ретінде табиғи ресурстарды түрлендіруі. Өндіріс қоғамда толып жатқан элементтер мен факторларды (ресурстарды) қамтитын белгілі бір өндіргіш күштердің жұмыс істеуін көздейді. Адамзат қоғамы дамуының барлық сатыларында дәстүрлі түрде жұмыс күші (өзіндік немесе адам факторы) және өндіріс құрал-жабдығы (заттық немесе материалдық фактор) өндірістің басты факторлары болды. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | >2. өзінің өміріне қажетті материалдық жағдайларды жасау мақсатымен адамның табиғатты белсенді жаңғырту үрдісі. |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | >Кез келген өнімді өндіру үшін төрт элемент керек: |
Ұсыныстар | >• - сол өнімді дайындайтын табиғи зат; |
Өндіріс ырғақтылығы / ритмичность производства / ondiris yrgaqtylygy
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. rhythmus, - «қайта рәсімдеу») - өндіріс біркелкі жұмыс істеп тұрған жағдайда бұйымды дайындау (жұмыстарды орындау) үдерісінің, оның барлық бөліктері мен элементтерінің қатаң белгіленген уақыт аралығында алма-кезек қайталанып тұруы. Өндірістің ырғақтылығы өндірістік тапсырманың күн сайын, ауысым сайын, сағат сайын, орындалуын көздейді. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Üretіmin rіtmі, әзірб. іstehsal rіtm, қырғ. өндүрүштүн ритм, өзб. іshlab chіqarіsh rіtmі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өндіріс ырғақтылығы |
Өндірістік қызмет / деятельность производственная / ondiristik qyzmet
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | - ресурстарды шикізат түрлерін өндіру және өңдеу, құрылыс және әртүрлі қызмет түрлерін көрсету қамтылған дайын өнімге айналдыруға қажет еңбек құралын пайдаланатын адамдардың іс-әрекетінің жиынтығы. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. üretіm faalіyetі, әзірб. іstehsal fəalіyyətі, қырғ. өндүрүштүк иш, өзб. іshlab chіqarіsh faolіyatі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | деятельность производственная – өндірістік қызмет |
Ұсыныстар | өндірістік қызмет |
Өндірістік практика / практика производственная / ondiristik praktika
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | оқыту процесінің білікті мамандар дайындаудағы ажырамас бөлігі. Жоғары оқу орындарының студенттері мұндай оқыту сабағының формасын өздерінің мамандықтарына сәйкес келетін кәсіпорындар мен мекемелерден өтеді. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. üretіm uygulamaları, әзірб. İstehsalat təcrübəsі, қырғ. өндүрүш практикасы, өзб. іshlab chіqarіsh amalіyotі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өндірістік практика |
Өндірістік процестің қауіпсіздігі / безопасность производственного процесса / ondiristik procesting qauipsizdigi
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | - белгіленген нормативтік-техникалық құжаттама жағдайларында еңбек қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін сақтаудың өндірістік процесс қабілеті. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. Üretіm іşleminin güvenlіğі, әзірб. іstehsal prosesinin təhlükəsіzlіk, қырғ. өндүрүштүн коопсуздугу, өзб. іshlab chіqarіsh jarayonining xavfsіzlіk |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өндірістік процестің қауіпсіздігі |
Өндірісші / производственник / ondirisshi
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | өндіріс процесіне тікелей қатысатын тұлға. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. faal, әзірб. operatіv, қырғ. иштебеген, өзб. operatіv |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өндіріс маманы |
Өндіруші / производитель / ondirushi
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | өнім, тауарлар, қызметтер өндіретін, дайындайтын кәсіпорын, ұйым, компания, тұлға. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. üretіcі, әзірб. іstehsalçı, қырғ. даярдоочу, өзб. іshlab chіqaruvchі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өндіруші |
Өнеркәсіптік өндіріс / производство промышленное / onerkasiptik ondiris
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | арнайы өнеркәсіптік жабдықтың, бастапқы шикізаттың көмегімен бөлшектерді, компоненттерді, жартылай фабрикаттарды өндірумен, сондай-ақ өндірілген элементтерден нарық қажеттіліктерін қанағаттандыратын дайын өнімді жинау және жүзеге асырумен шұғылданатын өндірістік-технологиялық бөлімшелерден тұратын күрделі технологиялық процесс. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. sanayі üretіmі, әзірб. sənaye іstehsalı, қырғ. өнөр жай өндүрүшүнүн, өзб. sanoat іshlab chіqarіsh |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | өнеркәсіптік өндіріс |
Өнімділік / производительность / onimdilik
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | белгілі бір жүйенің берілген уақыт мерзімінде өндірген өнімдерінің сол мерзімде жасалған, немесе өңдірілген өнімдер үшін тұтынылған ресурстардың санына арақатынасы. Егер ресурстардың аталған бір түрінің (еңбек, капитал, қуат, информация, материалдар) өнімділігін есептеу қажет болса, онда бұл есеп өнімділіктің жеке көрсеткіші болып табылады. Мысалы: |
Түркі тілдерінде қолданылуы | >ЕӨ = Өнім көлемі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | Тірі еңбек шығындары |
Ұсыныстар | Түрк. verіmlіlіk, әзірб. məhsuldarlıq, қырғ. кирешелүүлүк, өзб. unumdorlіk |