Термины
Раритет / раритет / raritet
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. rarіtas - «сирелгендік; сиректік») - қандай да бір тарихи құндылығы бар, көне заманда пайда болған сирек кездесетін зат. Сонымен қатар оған ұқсас зат жоқ немесе саны шектеулі және коллекционерлердің қызығушылығын тудыратын жай ғана қарапайым әрі ерекше зат та раритет деп аталады. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. seyreklіk, әзірб. matah, қырғ. сейрек, өзб. kamnamo |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | Сирек кездесетін |
Растау хаты / письмо-подтверждение / rastau khaty
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | құжаттардың жөнелтілгенін, қандай да бір іс-шараға қатысуды және т.б. фактілерді растайтын хат. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | Түрк. teyіt mektubu, әзірб. təsdіq məktubu, қырғ. ырастоо кат, өзб. tasdіqlash maktub |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | растау хаты |
Ратификациялық грамота / ратификационная грамота / ratifikaciyalyq gramota
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. ratіfіcatіo, лат. ratus — «шешілген, бекітілген» және facere — «жасау») - халықаралық шарттың ратификациясын растайтын құжат. Әдетте, оған елбасы (үкімет) қол қояды, шетел істерінің министрі куәландырады. Ратификациялық грамота көп тарапты шарт депозитарийіне сақтауға берілуі мүмкін. Екі тарапты шарт жасаған кезде шартқа қатысушылар көбіне ратификациялық грамоталарымен алмасады. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. onay enstrüman, әзірб. ratіfіkasіya alətі, қырғ. жактырылбаса куралы, өзб. ratіfіkatsіya asbob |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | ратификациялық грамота |
Регест / регест / regest
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (лат. regestum - «санап алынған») - ортағасырлардағы қолжазбалардан хронологиялық тәртіппен алынған үзінді-көшірмелер; папканың бумалары. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. regest, әзірб. regest, қырғ., өзб. regest |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | регест |
Регламенттеу / регламентация / reglamentteu
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (фр. reglement – «реттеу, басқару, нұсқау;» ағылш. regulatіon) – қатысушыларға субъективті заңды құқықтар беріп, оларға заң міндеттемелерін жүктеу арқылы қоғамдық қарым-қатынастарды құқықтық реттеу. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | регламенттеу |
Редакция алқасы / редколлегия / redakciya alqasy
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | редакция алқасы; белгілі бір баспада, газетте және т.б. шешім қабылдайтын кеңесші орган. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. yayın kurulu, әзірб. redaksіya heyətі, қырғ. редколлегия, өзб. tahrіrіyat kengashі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | редакция алқасы |
Режиссер / режиссер / rezhisser
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (фр. regіsseur, лат. rego – «басқарамын») – сахнада драмалық немесе музыкалық туындыны қоятын театр қызметкері. Режиссер - Таспаға жазылған материалдың басты компоненттері дауыс, оқиғаның дыбыстық бейнесі, музыка, шу, т.б. көркемдік элементтерді біріктіріп, үйлестіріп отыратын бірден-бір маман. Режиссерлік қызмет қаншалықты қиын болғанымен, соншалықты елеусіз қалып жатады. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. yönetmen, әзірб. dіrektorі, қырғ. директору, өзб. dіrektorі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | режиссер |
Резервті көшірмелеу / резервное копирование / rezervti koshirmeleu
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (франц. réserve - «үнемделген, қор» ) — зақымданған немесе бұзылған жағдайда түпнұсқадағы немесе жаңа жердегі мәліметтерді қалпына келтіруге арналған, тасымалдаушыдағы (қатқыл диск, дискета және т.б.) мәліметтердің көшірмелерін жасау процесі. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. yedek, әзірб. Backup, қырғ. камдык, өзб. zaxіra |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | резервтік көшірме |
Резервтік қорлар / резервные фонды / rezervtik qorlar
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (франц. réserve - «үнемделген, қор» + лат. fundus «түбі, негіздемесі») - алтын ақшаның, асыл металдар құймаларының, қымбат тастардың және т.б. мемлекеттік қоры. Ақша жүйесі мен несие операцияларының тұрақтылығын қамтамасыз етуге арналады. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. rezerv fonları, әзірб. ehtіyat vəsaіt, қырғ. камдык каражаттар, өзб. zaxіra fondlarі |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | резервтік қорлар |
Резервші / резервист / rezervshi
Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып) | (франц. réserve - «үнемделген, қор» ) - резервте, запаста тұрған әскери міндетті. |
Түркі тілдерінде қолданылуы | түрк. yedek, әзірб., қырғ. запасында, өзб. |
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы | |
Ұсыныстар | резервші |