Термины

Ресми құжаттың бұрыштамасы / виза официального документа / resmi quzhattyng buryshtamasy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(франц. vіsa «виза, рұқсат беру» + лат. offіcіalіs «қызметтік, лауазымдық» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - лауазымды тұлғаның құжат мазмұнымен келісетіндігін немесе келіспейтіндігін білдіретін құжаттың реквизиті.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. vіze resmі bіr belgedіr, әзірб. vіza verən rəsmі sənəddіr, қырғ. виза расмий документ болуп саналат, өзб. vіza rasmіy hujjat hіsoblanadі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	ресми құжаттың бұрыштамасы

Ресми құжаттың датасы / дата официального документа / resmi quzhattyng datasy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. Datum – «күн, ай» + лат. offіcіalіs - «қызметтік, лауазымдық» + лат. documentum — «үлгі, куәлік, айғақ») - Құжатта оны жасаған және
Түркі тілдерінде қолданылуы	немесе қол қойған, бекіткен, растаған, қабылдаған, келісілген, жарияланған уақыт көрсетілген ресми құжаттың реквизиті.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	түрк. resmі belgenin tarіh, әзірб. rəsmі sənəd tarіxі, қырғ. расмий документтин датасы, өзб. rasmіy hujjat sanasі
Ұсыныстар

Республикалық референдум / республиканский референдум / respublikalyq referendum

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. rēs рūblіса - «қоғамдық іс; мемлекеттік іс; мемлекет, республика» + лат. referendum — сөзбе сөз: «хабарланатын мәселе») - Бүкіл халықтың Конституция, конституциялық заң жобаларына, Қазақстан Республикасының мемлекеттік өміріндегі айтарлықтай маңызды мәселелеріне қатысты заңдары мен шешімдеріне дауыс беруі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. cumhurіyet referandum, әзірб. respublіka referendum, қырғ. республикалык шайлоо, өзб. respublіka referendum
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	республикалық референдум

Реститу́ция / реститу́ция / restitúciya

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. restіtutіo — «бұрынғы құқықтар мен басымдылықтарды қалпына келтіру, кері қайтарып алу, қайтару») – заңсыз жолмен басып алынып, соғысушы мемлекеттің ел аумағынан шығарып әкеткен мүліктерін қайтару. Реституция тәртібі бейбіт келісіммен немесе басқа құқықтық актімен анықталады.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. tazmin, әзірб. qaytarılma, қырғ. калыбына келтирүү, өзб. tіklash
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	реститу́ция

Рестрикция / рестрикция / restrikciya

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(лат. restrіctіo — «шектеу») - саясатта:
Түркі тілдерінде қолданылуы	>• Рестрикционизм — қызметкерлердің өздерінің еңбек өнімділіктерін саналы түрде шектеуі, қызметтік міндеттерін орындау кезінде өздерінің физикалық және ақыл-ой қабілеттерін толық пайдаланбауы. Бұл пассив кедергі болу стратегиясы және «төменгі жақтан» жария бақыламау, сондай-ақ кадрлардың жасырын тұрақсыздығының белгісі болуы мүмкін.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	>• Рестриктивті режім – мемлекет енгізген шектеулер режімі.
Ұсыныстар	>• Экономикада:

Ресурстарды резервтеу / резервирование ресурсов / resurstardy rezervteu

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	. (франц. réserve - «үнемделген, қор» + франц. ressource - «қосымша құрал») - белгілі бір кезеңге жоспарланған ресурстарды бөлу талабы. Резервтеу талабы екі түрлі болады:
Түркі тілдерінде қолданылуы	>- бағдарламаларды резервтеу. Бағдарламаларды резервтеу бағдарламаны белгілі бір кезеңде уақытша енгізуге мүмкіндік береді. Мысалы, тестілеуді автоматтандыру үшін ең төменгі жүктеме кезеңінде сынақ бағдарламасын енгізуді жоспарлауға болады. Резервтеу кезеңі аяқталғаннан кейін бағдарламалар орындалған компьютерлер өздерінің ресурстар пулына қайта оралады.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	>- компьютерлерді резервтеу. Компьютерлерді резервтеу көп қабатты бағдарламаларға деген сұраныс айтарлықтай өскен кезеңде қосымша компьютерлерді талап етуге мүмкіндік береді. Мысалы, егер компания жаңа өнімді шығаруды жоспарлап отырса, трафикті көбейтуді өңдеу үшін шығарылатын күні өзінің корпоративтік сайтына арналған қосымша компьютер талап етуі мүмкін.
Ұсыныстар	түрк. kaynak rezervasyon, әзірб. resurs şərt, қырғ. ресурс эскертме, өзб. resurs saqlash

Ресурсты сақтау / ресурсосбережение / resursty saqtau

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(франц. ressource - «қосымша құрал») - өндіріс фактілерін (капитал, жер, еңбек) мұқият әрі тиімді пайдалану бойынша шаралардың жиынтығы. Ресурстарды үнемдейтін және энергияны үнемдейтін технологияларды пайдалану; өнімдердің қор сыйымдылығын және материал сыйымдылығын төмендету, адамдардың еңбегіне жұмсалған шығындарды азайту, өнім сапасын арттыру, менеджерлер мен маркетологтардың еңбегін ұтымды пайдалану, еңбекті халықаралық бөлудің тиімділігін пайдалану және т.б. арқылы қамтамасыз етіледі. Экономиканың тиімділігін арттыруға, оның бәсекеге қабілеттілігін көтеруге ықпал етеді.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. kaynak, әзірб. vəsaіt, қырғ. каражат, өзб. resurs
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	ресурс үнемдеу

Рет, тәртіп / распорядок / ret, tartip

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	қандай да бір істегі белгіленген тәртіп.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. rutin, әзірб. gündəlіk, қырғ. орнотулган тартип, өзб. muntazam
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тәртіп

Ретроконверсия / ретроконверсия / retrokonversiya

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	қағаз тасымалдаушыда сақталатын ақпаратты электронды мәліметтер базасын құру арқылы электронды түрге өзгертетін арнайы өндірістік технология.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. Retroconversіon, әзірб. Retroconversіon, қырғ., өзб. Retroconversіon
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	ретроконверсия

Ретушь‚ өңдеу / ретушь / retushy‚ ongdeu

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(франц. retouche - «ретушь») - фотосурет негативтері мен түсірілімдеріндегі бейнелерді түзетуге арналған қосымша сурет салу.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. rötuş, әзірб. retuş, қырғ., өзб. rötuş
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	ретушь