Термины

Тану / опознание / tanu

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	Ұсынылған әртүрлі нысандардың қатарынан бір нысанды тану және оған семантикалық категория беру
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. tanıma, әзірб. tanıma, қырғ. билүү, өзб. tan olіsh
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тану

Таңбалау жүйесі / система знаковая / tangbalau zhuyesi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(көне.-грек. σύστημα - «құрастырылған; құрастыру») - қарым-қатынас жасау барысында алмасуға болатын біртекті интерпретацияланатын және түсіндірілетін хабарламалар
Түркі тілдерінде қолданылуы	сигналдар жүйесі. Кейде таңбалау жүйесі қарым-қатынасқа қатысушылардың белгілі бір «белгілерге» деген реакциясын көрсету үшін қарым-қатынас барысын құрылымдауға көмектеседі.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	түрк. іşaret sіstemі, әзірб. іşarə sіstemі, қырғ. белги система, өзб. belgіsі tіzіmі
Ұсыныстар

Тапсырма / поручение / tapsyrma

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	Азаматтық-құқықтық шарт, оған сәйкес бір тарап (сенім білдірілген өкіл) екінші тараптың (сенім білдірушінің) атынан және соның есебінен белгілі бір заңды іс-әрекет жасауға міндеттенеді. Заңда немесе шартта қарастырылған жағдайда сенім білдіруші сенім білдірілген өкілге сыйақы төлеуге міндетті. Тапсырма шартының тараптары азаматтар да, заңды тұлғалар да бола алады. Тапсырма шарты бойынша сенім білдірілген өкілдің сенім білдірушінің өкілі ретіндегі міндеттемесін қарастырады. Сенім білдірілген өкілдің үшінші тұлғаларға қатысты заңды іс-әрекеттерін орындауы өзіне берілген сенімхатқа негізделеді, сенімхатта сенім білдірілген өкілдің құзыреттілік көлемі анықталады. Сенім білдірілген өкіл тапсырманы жеке өзі орындауға міндетті, алайда кейбір шарттар болған жағдайда тапсырманы орындауды басқа тұлғаға қайта тапсыруға құқылы. Сенім білдіруші тапсырмадан бас тартуға, ал сенім білдірілген өкіл кез келген уақытта одан бас тартуға құқылы. Сенім білдіруші өз мүдделерін басқаша қамтамасыз ету мүмкіндігінен айырылған кезде сенім білдірілген өкіл тапсырмадан бас тартса, сенім білдірілген өкіл тапсырманы тоқтату салдарынан болатын залалдың орнын өтеуге міндетті. Тапсырма шарты заңда қарастырылған ережелерге сәйкес ауызша немесе жазбаша жасалуы мүмкін.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. komіsyon, әзірб. komіssіya, қырғ. комиссия, өзб. komіssіya
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тапсырма

Тапсыру тізімдемесі / сдаточная опись / tapsyru tizimdemesi

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	мекеменің істерді мұрағатқа тапсыру кезінде құрған құжаттамалық материалдардың тізімі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. rutin kayıt, әзірб. Müntəzəm regіster, қырғ. күнүмдүк реестри, өзб. muntazam reestrі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тапсыру тізімдемесі

Тапсырушы, ұсынушы / податель / tapsyrushy, usynushy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	әлдебіреуге хат, құжат тапсыратын тұлға.
Түркі тілдерінде қолданылуы	Түрк. sunana, әзірб. teslіm, қырғ. тапшыруучусу, өзб. nіlufar
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	тапсырма беруші
Ұсыныстар	тапсырма беруші

Тарап / сторона / tarap

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	Бағыт, сондай-ақ қандай да бір заттан белгілі бір бағытқа дейін орналасқан кеңістік. Қызмет саласы, даму бағыты
Түркі тілдерінде қолданылуы	>2. Аймақ, облыс, өлке.
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	>3. Қандай да бір нәрсенің шет-шетінде, жандарында, оң немесе сол жағында орналасқан кеңістік, орын. Басты оқиғалардан тыс жағдай.
Ұсыныстар	>4. Әлдебіреуден, қандай да бір заттан қашықта орналасқан кеңістік, орын. Қандай да бір нәрсеге пікір білдіру, көзқарас білдіру.

Тараптардың тең құқықтылығы / равноправие сторон / taraptardyng teng quqyqtylygy

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	азаматтық істер бойынша әділ сотқа қатысушыларға тең процессуалдық құқықтар мен міндеттер берілетін азаматтық процессуалдық құқық принципі. Тең құқықтылық принципін заң мен сот алдындағы барлық адамдардың теңдігі принципінен ажырата білген жөн.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. tarafların eşіtlіğі, әзірб. tərəflərin bərabərlіyі, қырғ. тараптардын теңдик, өзб. taraflarning tenglіgі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тараптардың тең құқықтылығы

Тарифтiк-мамандық анықтамалық / справочник тарифно-квалификационный / tariftik-mamandyq anyqtamalyq

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	( араб. تعرفة (tʿariffa) - «төлеу туралы хабарлама» + лат. qualificatio - «квалификация») - жұмысшының орындаған жұмысы бойынша оның разрядын анықтайтын және оның білімін айқындайтын құжат. Жұмысшы сынақ тәртібімен өзі үміткер разрядтың анықтамалығында көрсетілген тізімдегі жұмыстарды орындайды. Сонымен қатар жұмысшы сол разрядқа арналған анықтамалықта көрсетілген сұрақтарға жауап береді. Сынақ нәтижесі сәтті болса, сынақ өткізетін комиссия жұмысшыға тиісті разряд береді.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. Tarife-yeterlilik başvuru, әзірб. tarif-ixtisas arayış, қырғ. ТП-квалификация шилтеме, өзб. tarif-malaka yozuvlar
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	тарифтiк-мамандық анықтамалық
Ұсыныстар	тарифтiк-мамандық анықтамалық

Тарифтік торкөз / сетка тарифная / tariftik torkoz

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	(араб. تعرفة (tʿarіffa) «төлеу туралы хабарлама») - бірінші разрядты жұмысшыға еңбекақы төлеудің тарифтік мәніне қатысты пайдаланылатын, біліктілік разряды, тарифтік коэффициенттер – көбейткіштер арқылы көрініс табатын жұмысшының біліктілік сәйкестігінің кестесі.
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. tarіfe ölçeğі, әзірб. tarіf cədvəlі, қырғ. төлөмдөрдү масштабы, өзб. tarіf setkasі
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы
Ұсыныстар	тарифтік кесте

Тарихи анықтама / справка историческая / tarikhi anyqtama

Дефинициясы (түпкі тілде таңбалануы мен мағынасын көрсете отырып)	мұрағатта жасалатын, қор құрушының тарихы, оның құжаттық және мұрағаттық қоры туралы мәліметтерден, сондай-ақ мұрағат қоры мен оның ғылыми-анықтамалық аппаратының қысқаша сипаттамасынан тұратын жазбаша құжат. Қорға берілетін тарихи анықтамада мынадай мәліметтер болады: 1) қорды құрушының тарихы бойынша ақпарат; 2) мұрағат қорының тарихы туралы ақпарат. Қорды құру тарихы бойынша мәліметтерге мыналар жатады: оны құру, атауын өзгерту, қайта құру, жою күні, ведомстволық тиістілігі, құрылымы мен қызметтері
Түркі тілдерінде қолданылуы	түрк. tarihsel Arka Plan, әзірб. tarixi arayış, қырғ. тарыхый маалымат, өзб. tarixiy Background
Қолданыстағы заңнамадағы қолданысы	тарихи анықтама
Ұсыныстар	тарихи анықтама